.jpg)
Archief
2018: Governance
Maart 2018
Auteur:
Aan het begin van het schooljaar 2010-2011 werd de Wet goed onderwijs, goed bestuur (Staatsblad 2010, nrs. 80 en 282) van kracht. Waar het leiderschap van schoolorganisaties decennialang in handen was van directeuren en een vrijwilligersbestuur,b is met deze wet een bestuursmodel dat in het bedrijfsleven gebruikelijk was, het onderwijs binnengekomen. Inmiddels zijn we zo’n zeven jaar verder en leek het ons een goed moment in beeld te brengen, hoe het werkt in de praktijk: wat gaat er goed en waardoor dan wel? Welke problemen doen zich voor? Wat betekent trouwens ‘toezicht houden’ precies? En hoe blijven bestuur en toezicht bij elkaar betrokken zonder op elkaars stoel te zitten? Namens wie wordt er eigenlijk toezicht gehouden? Moeten we eigenlijk wel aan die inmiddels vanzelfsprekende combinatie van bestuur en toezicht vasthouden?
2018: Onderzoekscultuur in school en de rol van de schoolleider
Juni 2018
Auteur:
Dit focusdeel gaat over het ontwikkelen van een onderzoekscultuur in de school. De schoolleider heeft hierbij een cruciale rol. In een driejarig project hebben we schoolleiders ondersteund bij de ontwikkeling van een onderzoekscultuur in hun school en dit proces onderzocht. In de hoofdstukken van dit themanummer lichten we de verschillende aspecten toe. Naast de resultaten van het project zijn instrumenten, tools en good practices opgenomen. In de leeswijzer hieronder is beschreven welke thema’s in welke hoofdstukken beschreven worden.
2018: Advies in het onderwijs
September 2018
Auteur:
“Je gaat pas zien als je het doorhebt”. Die uitspraak van Cruijff vormde de titel van het boek van Pieter Winsemius over de wijsheden van Cruijff en de lessen daaruit over leiderschap. Het had ook het motto kunnen zijn van het Focusdeel van dit nummer van De Nieuwe Meso, dat gaat over organisatieadvies in het onderwijs.
2018: De leraar en zijn beroep
December 2018
Auteur:
In de afgelopen jaren is vaker geconstateerd dat de leraar verdwenen is uit de nationale onderwijsdialoog. In de wirwar van netwerken tussen ministerie en klas waarin over onderwijs overlegd wordt, kom je de leraar nauwelijks tegen. Hooguit indirect, via een enkele zaakwaarnemer, die overigens meestal slechts voor een bepaald deelbelang opkomt. De voornaamste oorzaak hiervan is dat leraren niet over een sterke beroepsorganisatie beschikken. Ook dat is echter geen nieuwe constatering. De Commissie Toekomst Leraarschap (CTL), ingesteld toen eind tachtiger jaren het beroep van leraar er beroerd voor stond, wees er al in 1993 op dat veel problemen te wijten waren aan het feit dat één gezichtsbepalende beroepsvereniging voor leraren ontbrak (CTL, 1993). Nu, 25 jaar later, is die ene beroepsorganisatie er nog steeds niet. In dit focusdeel proberen we in kaart te brengen hoe dat komt en wat de kansen zijn om zo’n organisatie wel van de grond te krijgen.
2017: Samenwerking in de regio
maart 2017
Auteur:
De voorkant van dit nummer van De Nieuwe Meso goed bekeken? Dan zal het u vast zijn opgevallen dat de ondertitel van dit blad is gewijzigd, van “Vakblad voor schoolleiders en -bestuurders” in “Vakblad over onderwijs en leiderschap”. In ons E-magazine van februari 2017 hebben we deze wijziging al toegelicht: ontwikkelingen rond en in het onderwijs vragen om leiderschap op alle niveaus en niet alleen op het niveau van schoolleiders en bestuurders. Reden voor ons om ons niet langer exclusief te richten op schoolleiders en bestuurders, maar op een bredere doelgroep die geïnteresseerd is in ontwikkelingen in het onderwijs en daaraan wil bijdragen.
2017: Het Nederlands onderwijs in internationaal perspectief
juni 2017
Auteur:
Zo beschouwd zitten er best een paar dingen scheef in de inrichting van ons onderwijsbestel. Je gaat je dat pas goed realiseren als je dat onderwijsbestel met enige distantie bekijkt, zoals dat gebeurt in Nederlands onderwijs in internationaal perspectief, het Focusdeel van deze DNM. Eigenlijk is dit titel wat misleidend: het gaat niet om een internationaal perspectief, maar om meerdere internationale perspectieven. Hierdoor is het – weer – een inhoudsrijk Focusdeel geworden, waar je echt even voor moet gaan zitten.
2017: Strategisch HRM
September 2017
Auteur:
Hoe kom je binnen de school tot afspraken over de zeggenschap? Adviesbureaus en belangenorganisaties zullen scholen ongetwijfeld te hulp schieten. Vast nuttig, maar weinig duurzaam als de onderliggende vraag niet expliciet aan de orde komt: vertrouwen wij elkaar? Hoe kijken we als bestuur naar leraren: zien we hen als te managen productiefactoren, of als hoogwaardige professionals die de ruimte moeten krijgen? Die vraag is ook aan de orde bij de vormgeving van strategisch human resources management (shrm), een thema dat de laatste jaren volop in de belangstelling staat van schoolleiders en -bestuurders. Daar waar binnen integraal personeelsbeleid, in de jaren ’90 voorloper van shrm, leraren vooral werden gezien als te managen productiefactoren, wordt binnen shrm erkend hoe belangrijk het is dat leraren over professionele ruimte beschikken.
2017: Onderwijsleiderschap van de toekomst
December 2017
Auteur:
In juni organiseerde de redactie van De Nieuwe Meso een lezersbijeenkomst over leiderschap voor het onderwijs van de toekomst. Deelnemers, waaronder wetenschappers, schoolleiders en adviseurs, verkenden de contouren van toekomstig schoolleiderschap. Iedereen was het erover eens dat de ontwikkelingen die de toekomst van het schoolleiderschap - of misschien beter van het leiderschap in het onderwijs - gaan bepalen, nu al zichtbaar zijn in. “De toekomst is er al”, aldus een van de deelnemers. Met name twee ontwikkelingen werden in dit verband naar voren gebracht. De eerste betrof de flexibiliteit van het leiderschap in de school. Het leiderschap voor de hele onderwijsorganisatie kan niet langer belegd worden bij één persoon of een klein team van schoolleiders. Scholen denken nu al na hoe zij het leiderschap beter kunnen inrichten door het te spreiden. De tweede ontwikkeling raakt de steeds hechter wordende relatie tussen school en maatschappelijke context.
2016: Raakvlakken tussen primair en voortgezet onderwijs
maart 2016
Auteur: De redactie
Nadat in 2012/2013 duidelijk werd dat de toenmalige uitgever wilde gaan stoppen met Meso magazine en Meso focus, simpelweg omdat het beursgenoteerde concern er te weinig aan verdiende, hebben we ons als redactie ingespannen om Meso elders een vervolg te geven. Het voorliggende nummer van De Nieuwe Meso markeert de start van alweer de derde jaargang van dat vervolg. In die zin zou je kunnen zeggen dat we geslaagd zijn. De positieve reacties die we van lezers krijgen, onderstrepen dat. Toch knaagt er iets...
2016: Het opleiden van leraren
Juni 2016
Auteur:
In het Actieplan voor het voortgezet onderwijs roept de VO-raad op om de lerarenopleiding te verbeteren en scholen er mede-eigenaar van te maken. Want, aldus de VO-raad, ‘een systeemscheiding tussen lerarenopleiding en school staat een doorlopende leerlijn voor docenten op dit moment in de weg. Scholen hebben te weinig echte invloed op de opleiding van leraren’ (VO-raad, 2016).
2016: Passend onderwijs
september 2016
Auteur:
Passend onderwijs, het onderwerp van het focusdeel, is een thema dat je ook vanuit het differentiatieintegratieperspectief kunt bekijken: lang hebben we voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften aparte voorzieningen in het leven geroepen, maar toen de prijs daarvoor als te hoog werd gezien, is gepoogd die voorzieningen te integreren. Eerdere pogingen (WSNS) en de lange aanloop van passend onderwijs maken duidelijk dat iets wat eenmaal gedifferentieerd is, niet gemakkelijk kan worden geïntegreerd. De hoofdstukken in het focusdeel laten ook zien hoe taai zo’n proces is.
2016: Gepersonaliseerd onderwijs
december 2016
Auteur:
Niettemin, bezinning op het curriculum is broodnodig. En de Onderwijscoöperatie ontkent dat ook niet. Haar terechte punt is dat Onderwijs2032 niet het zoveelste concept mag zijn dat over het veld wordt uitgerold, maar veeleer een startpunt voor de dialoog van onderop. Dat betekent dat het niet zou moeten gaan over zeggenschap, maar over leiderschap. Niet het hiërarchische leiderschap, maar gedeeld leiderschap, dat scholen helpt de lerende organisatie te worden waarin de professionele dialoog de vanzelfsprekende basis vormt. Het is een thema dat in het magazinedeel van deze DNM eens te meer ruime aandacht krijgt, met de artikelen van Daniëlle Verschuren over innovatieve schoolleiders, Rutger van der Sande over professionele leergemeenschappen en Pieter Leenheer over lerende organisaties.
