.jpg)
DNM-Online Boeken en beschouwingen
DNM-Online
De basis op orde
Een Zeer Korte Beschouwing
Hartger Wassink, zelfstandig adviseur
De basis op orde, kent u die uitdrukking? Hij ligt sinds de aankondiging van het Nationaal Onderwijs Programma beleidsmakers, onderzoekers, en sommige groepen professionals in de mond bestorven. De uitdrukking kwam steeds in me op bij het lezen van het boek ‘Mensen zijn ingewikkeld’ van psychiater Floortje Scheepers. Of beter, de vraag kwam in me op wat we nu precies bedoelen als we zeggen dat de basis op orde moet zijn.
Die basis wordt al gauw in verband gebracht met andere kloeke uitspraken als ‘doen wat echt werkt’, ‘gewoon goed lesgeven’ en het kiezen voor ‘bewezen effectieve interventies’ en het ‘benutten van kennis’ uit wetenschappelijk onderzoek. Precies dit type uitspraken stelt Scheepers in haar boek ter discussie. Haar onderzoeksdiscipline is de geestelijke gezondheidszorg. Zij vraagt zich af hoe het kan, dat onderzoek in dat domein de hoge verwachtingen niet heeft waar kunnen maken. Na vele decennia zijn er maar nauwelijks effectieve medicijnen en behandelingen. Haar conclusie is, dat de uitgangspunten voor veel onderzoek niet kloppen. Veel van de effectiviteit van de zorg blijkt samen te hangen met de persoon van de behandelaar, die moeilijk te scheiden is van de behandeling zelf.
Precies dat geldt ook voor het onderwijs. Meer dan een halve eeuw onderwijskunde heeft maar een schamel resultaat opgeleverd. Dat vat ik wel eens samen als ‘oefenen helpt’. Dat is wat gechargeerd natuurlijk, maar toch. Ik vind het wel eens schokkend om te zien hoeveel onderzoek er is naar de kleinste details als het gaat om de werking van het geheugen of de didactiek van de aardrijkskunde, terwijl leraren nog immer worstelen met motivatie (ook die van zichzelf), met wat we gedragsproblemen noemen, het vraagstuk van ongelijkheid en omgaan met verschillen tussen leerlingen. Die vraagstukken gaan vooraf aan het oefenen. Ze hebben te maken met wie de leerling nog meer is, behalve leerling. Alles draait, schrijft Scheepers, om de connecties die je maakt met de mensen om je heen. De eigenlijke basis van het onderwijs is dan misschien de verbondenheid van leerlingen. Met leraren, met elkaar, met de wereld om hun heen. Uiteindelijk gaat het dan ook over onszelf: hoe maken wij verbinding met elkaar, en met de leerlingen? Dan komt het wel heel dichtbij, als we ook naar onszelf moeten kijken. Misschien is het daarom wel zo moeilijk, om die basis op orde te krijgen.
Hartger Wassink
zelfstandig adviseur (bestuur, leiderschap toezicht)
hwassink@professioneledialoog.nl
Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem
