DNM-Online Boeken en beschouwingen

De lijntjes

Column

Veel mensen herkennen zichzelf of hun kind in dit gedichtje. Een gedichtje over het gevoel dat je er niet altijd mag zijn als kind, omdat je niet past in het systeem of net iets meer nodig hebt om een doel te behalen.

Maar wat als we de lijntjes vervangen, wat als we meer ruimte maken in het systeem? Wat als we inzien dat wijzelf het systeem zijn en vormen? Wat als we niet het gemiddelde kind als uitgangspunt nemen, maar de standaard aanpassen zodat zoveel mogelijk kinderen het gevoel krijgen dat ze er mogen zijn in de school en in ons onderwijssysteem?

Begin september is een kleine delegatie vanuit de gemeente Rotterdam naar Londen gegaan. Daar hebben we gezien hoe scholen door anders te kijken naar leerlingen, onderwijsmethode en huisvesting erin slagen om veel meer kinderen het gevoel te geven dat ze op hun plek zijn op school. We hebben gezien dat daar wetenschap en de praktijk elkaar versterken. Dat de overheid een sturende rol heeft op het curriculum van de lerarenopleidingen en op dat van de schoolleidersopleidingen. Dat de lokale overheid een belangrijke rol speelt in ‘It takes a village to raise a child’, goede scholen scholen ondersteunen die het niet goed doen, en men (gemeente, zorg, onderwijs enzovoorts) de krachten bundelt in het belang van goed onderwijs mogelijk maken voor ieder kind. Ouders/verzorgers die de Engelse taal niet of nauwelijks machtig zijn, worden ondersteund door de school en/of ouders/verzorgers die de taal goed machtig zijn. Er worden trainingen gegeven op school aan ouders/verzorgers over opvoeding, gezonde levensstijl en onderwijs (met name hoe het schoolsysteem werkt). Opvang en onderwijs werkt nauw samen. 

In plaats van een trapje een helling dus. Iedereen kan over de helling de school inkomen, niet over een trap. In plaats van door het gehele schoolgebouw uitbundige kleuren en overal tekeningen, zijn er ook rustige muren en plekken om je terug te trekken. In plaats van regulier en gespecialiseerd onderwijs fysiek van elkaar te scheiden, integreren deze scholen beide om een nog passender aanbod te bieden aan kinderen en recht te doen aan samen leren leven. De basisscholen die we bezocht hebben, hebben in hun schoolgebouw een unit voor gespecialiseerd onderwijs. De kinderen die daar gespecialiseerde zorg en onderwijs krijgen, komen over de dag heen in de ‘reguliere’ klassen en volgen daar met de andere kinderen en de leerkracht en hun begeleider onderwijs. Het was mooi en inspirerend om te zien hoe dit in de praktijk plaatsvindt. De begeleider en de leerkracht zijn de spil in het mogelijk maken van inclusiever onderwijs. De kinderen leren, werken en leven samen in de schoolsetting en de leerkrachten voor regulier en gespecialiseerd onderwijs leren ook samen. We kwamen in een snoezelruimte waar leerkrachten voor zijn opgeleid om kinderen daar in die ruimte te begeleiden. Ook zagen we dat leerkrachten in de reguliere onderwijssetting veel werken met visualisatie, bijvoorbeeld door pictogrammen in te zetten, iets waar ook kinderen die geen expliciete ondersteuningsvraag hebben, baat bij hebben. De schoolgebouwen zijn dus gebouwd en of later aangepast naar het inclusiever onderwijs vorm te kunnen geven. Ook valt op dat IKC een plek heeft in de visie en dus ook in het schoolgebouw, zoals de foto van de kinderwagenstalling in de school laat zien.  

Het voorgaande is geen pleidooi om alles anders te doen, maar om het perspectief iets te verschuiven. Inclusiever onderwijs begint bij het aanpassen van de door ons bedachte lijntjes. Wat kun jij aanpassen zodat meer kinderen zich gezien en gehoord voelen, zich normaal voelen in het onderwijs?

Jasmijn Kester
Voorzitter college van bestuur Kind en Onderwijs Rotterdam
j.kester@kindenonderwijsrotterdam.nl

Katrijn Kliphuis
Afdelingshoofd Onderwijs, gemeente Rotterdam
​k.kliphuis@rotterdam.nl

Bron: https://www.lentezoet.nl/products/gedicht-lijntjes