DNM-Online Boeken en beschouwingen
DNM-Online
DNM Vakblad over onderwijs en leiderschap
Arie Olthof, bestuurssecretaris bij CKC Drenthe en zzp’er“De wereld om ons heen verandert razendsnel”. Te pas en te onpas horen of lezen we die boodschap, meestal gevolgd door een dwingend advies dat we moeten mee veranderen, als we de boot niet willen missen. Gert Biesta heeft al eens beschreven hoe nietszeggend die boodschap eigenlijk is: jazeker, de wereld verandert, maar niet voor iedereen in gelijke mate. Het hangt er bijvoorbeeld maar van af waar je woont op deze aardkloot.
Irritant aan de boodschap is de onontkoombaarheid of onomkeerbaarheid die het suggereert: het beeld van veranderingen die op ons afkomen, ons overspoelen. Terwijl voor een deel van de veranderingen ook geldt: “het ganse raderwerk staat stil als uw hand dat wil”. Natuurlijk, het massale gebruik van bijvoorbeeld de smartphone leidt tot veranderingen in de wijze waarop we communiceren, consumeren en informatie verzamelen, maar die veranderingen zouden niet plaatsvinden als we de smartphone links zouden laten liggen.
Het ligt ongetwijfeld wat ingewikkelder, maar mijn punt is: veel veranderingen overkomen ons alleen maar als we ze ons laten overkomen. En daarmee wordt de vraag relevant: welke veranderingen vinden we wenselijk en hoe gaan we ermee om? In het verleden keken we voor antwoorden op die vragen naar the powers that be: wereldlijke en kerkelijke leiders, politici, bestuurders. Inmiddels gaan die vragen iedereen aan. Het heil komt niet langer van boven, van de formele leiders. In een samenleving als de onze wordt verwacht dat mensen verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en hun omgeving, oftewel leiderschap vertonen.
Ook in scholen en onderwijsinstellingen wordt dit leiderschap gevraagd, niet alleen op het niveau van bestuurders en schoolleiders, maar ook of misschien wel juist op het niveau van docenten. Gelukkig zien we dat ook steeds meer gebeuren: docenten zoeken elkaar op - fysiek of virtueel - en proberen elkaar en anderen te beïnvloeden om samen te werken aan beter onderwijs.
Vanuit dit perspectief ligt het niet erg voor de hand een onderwijsvakblad te maken dat zich exclusief richt op (formele) schoolleiders en -bestuurders. Onderwijs, onderwijsverandering en -verbetering is niet hun exclusieve domein, maar van alle betrokkenen. Daarom zullen we De Nieuwe Meso nog meer dan voorheen gaan richten op een breder onderwijspubliek dat actief, mede sturing wil geven aan onderwijsontwikkeling. Om dit zichtbaar te maken, voeren we met ingang van deze jaargang een nieuwe ondertitel: Vakblad over onderwijs en leiderschap.
Vooruitblik DNM 4.1
De nieuwe ondertitel betekent niet dat we het inhoudelijk over een volledig andere boeg gaan gooien. Onze focus blijft gericht op bestuur, beleid, organisatie, verbetering en vernieuwing in het onderwijs. Wel zullen we ons minder exclusief richten op de schoolleiders en -bestuurders, zoals die figureerden in onze oude ondertitel. Met het kwartaalblad, de website en de nieuwsbrief willen we een aantrekkelijk platform zijn voor allen die vanuit hun eigen rol actief betrokken zijn bij ontwikkelingen in het onderwijs en daarover graag gedegen bijdragen willen lezen.
De beweging van vakblad voor schoolleiders en -bestuurders naar vakblad over onderwijs en leiderschap kan worden geïllustreerd aan de hand van de inhoud van het eerstvolgende nummer van het DNM. Het focusdeel gaat over samenwerking die nodig is een flink aantal regio’s in ons land, waar de komende jaren de krimp (nog verder) toeslaat. Om ervoor te zorgen dat daar aantrekkelijke onderwijsvoorzieningen in stand blijven, moet er worden samengewerkt aan innovatieve oplossingen. Bestuurders hebben daarbij zeker een belangrijke verantwoordelijkheid, maar zonder de inzet van alle andere betrokkenen redden zij het niet. De bijdragen aan het focusdeel maken dat ook duidelijk. Op die manier kunnen zij een informatie- en inspiratiebron zijn voor allen die vanuit hun rol en positie (mede)verantwoordelijkheid willen dragen voor de oplossing.
Het leiderschap in de ondertitel is eigenlijk gespreid leiderschap. In het magazinedeel van DNM 4.1 schetst Eric Verbiest hier een nieuw perspectief op en gaat hij in op de betekenis van gespreid leiderschap voor de opleiding van formele leiders.
Ook in het magazinedeel van DNM 4.1 sluit Pieter Leenheer zijn drieluik over de relatie tussen onderwijs en onderzoek af, met drie schetsen van scholen die we zouden kunnen typeren als lerende organisaties. Verder is er in twee artikelen aandacht voor samenwerking tussen scholen en lerarenopleidingen.
Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem
Dick van der Meer - 08 februari 2017
Mij puzzelt al ruime tijd het vraagstuk wat de rol van onderwijs is in het tijdperk van "populisme". Bijvoorbeeld de betekenis van het onderzoek van DUO naar de bereidheid van docenten om maatschappelijke thema's te behandelen. Dit thema aanpakken kan alleen maar in gezamenlijkheid van leiders en volgers (schoolleiding, docenten, leerlingen) opgepakt worden. Volgens mij kan DNM hier een bijdrage aan leveren.