DNM-Online Boeken en beschouwingen

Evidence en onderwijs

Reactie van Martijn Meeter op 'Vermijd bewijsmateriaal'

Hoe moet je kinderen leren lezen? Elk jaar houdt die vraag minstens vijf miljoen leraren over de hele wereld bezig. Gelukkig hoeven die niet alle vijf miljoen het wiel opnieuw uit te vinden, we weten redelijk goed met welke methodes je het beginnende lezen kan ondersteunen. Hoe we dat weten? Via onderzoek – de methodes zijn, in goed Nederengels, evidence-based. In zijn beschouwing beargumenteert Jan Bransen echter dat we ons verre van evidence moeten houden. Zijn z’n argumenten steekhoudend?

Bransen start met de vergelijking tussen geneeskunde en onderwijs – in het eerste domein zou evidentie bestaan, in het tweede niet. “De medicus moet de kennis uit onderzoek meenemen in zijn behandeling omdat iedere patiënt weliswaar uniek is, maar ook een universeel ziektebeeld vertegenwoordigt . . . maar dat kan juist niet in de sociale wetenschappen, zoals iedere student leert tijdens de eerste cursus statistiek.” Bransen moet een vreemde cursus statistiek hebben gehad, want de meesten gaan net over hoe je veilig generaliseert. Hij draagt echter ook twee redenen aan waarom specifiek in het onderwijs evidentie niet bestaat. De eerste is dat gegevens van het laboratorium niet zouden generaliseren naar scholen. Dat is waarschijnlijk onwaar (zie voorbeeld verderop) en irrelevant, want het meeste onderwijskundige onderzoek gebeurt in de praktijk.

De tweede reden is er eentje om langer bij stil te staan: onderwijs is zo contextgebonden dat adviezen nooit algemeen geldend zijn. Hierbij citeert Bransen Dylan William (2018): “everything works somewhere, nothing works everywhere”. Twee bladzijden verderop zegt dezelfde William echter: ”the key is not…knowing what to do – the research is now reasonably clear on that issue…,”. Dus toch evidentie? Ja, het boek staat vol met evidence-based onderwijs. Maar hoe zit het dan met context? De sleutel is dat William (2018) context ziet als een set factoren met voorspelbare invloed. Wat werkt in het MBO werkt niet op de basisschool. Dat verrast vast niemand in het onderwijs en maakt context geen magische bewijsvernietiger. Izaak Dekker en ik hebben recentelijk uitgebreider beargumenteerd waarom het idee van context geen probleem is voor gebruik van evidentie in onderwijs (Dekker & Meeter, 2022).

Tot zover de argumenten tegen, maar waarom zou je voor evidentie in onderwijs zijn? Ten eerste omdat het manieren genereert om onderwijs beter te maken. Zoals de uitgewerkte-voorbeeldenbenadering: ontwikkeld in het lab, generaliseert prima naar het klaslokaal (van Loon-Hillen et al, 2012). Of de phonicsbenadering, die we niet meer als evidence-based herkennen omdat hij al verweven zit in de aanvankelijk-lezenmethodes. Ten tweede omdat Bransens alternatief voor evidentie, twisten over goed onderwijs en een onderzoekende houding aannemen, niet vanzelf tot beter onderwijs leiden. Om William (2018) weer te citeren: “…intuitions about how to improve education are often completely wrong”. Daar zijn we in Nederland het levende bewijs van. In een binnenkort te verschijnen boek verhaalt Johan Copier (2023) hoe Nederlanders kampioen mislukte onderwijsvernieuwingen zijn. Waarom? Omdat onze vernieuwers wetenschappelijke onderbouwing onnodig vinden, en omdat ze steeds weer dezelfde misleidende intuïties van stal halen. Dat je de natuurlijke nieuwsgierigheid van het kind moet volgen (Iederwijs!), dat het om vaardigheden draait, niet kennis (Nieuwe Leren!), dat het kind eigenaar moet zijn van het eigen leerproces (Studiehuis!). De kern van waarheid die deze intuïties wellicht hebben maakt blind voor evidentie dat ze niet werken. Een laatste keer William (2018): “knowing what the research says and doesn’t say will help [us] avoid some of the things that are clearly unlikely to work”. Dat alleen al maakt evidentie in onderwijs de moeite.

Martijn Meeter
hoogleraar onderwijswetenschappen aan de VU
m.meeter@vu.nl

Referenties
Copier, J.H. (2023). Tussen idealen en dwalingen. Verhalen over onderwijs. Antwerpen/Apeldoorn: Uitgeverij Garant

Dekker, I. & Meeter, M. (2022). https://didactiefonline.nl/blog/blonz/kritiek-op-evidencebased-education-terecht

van Loon-Hillen, N. van Gog, T. & Brand-Gruwel, S. (2012) Effects of worked examples in a primary school mathematics curriculum, Interactive Learning Environments, 20, 89-99. DOI: 10.1080/10494821003755510

---

Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem

Leave this one empty:

Naam:

E-mailadres:

Don't fill in data here:

Reactie:

Don't put anythin in here: