.jpg)
DNM-Online Boeken en beschouwingen
DNM-Online
Lezers lazen (ook)...
Elsbeth Etty, In de man zit nog een jongen. Willem Wilmink – de biografie. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, januari 2019
In de jaren negentig van de vorige eeuw gaf ik leiding aan een MBO-school in Enschede. De school had een katholieke signatuur die vooral met Kerst werd uitgevent. Ook voor deze Kerst organiseerden een paar enthousiaste docenten een inzamelingsactie voor de Dr. Reijntjes Dovenschool in Sri Lanka. Een van hen kende de oud-Enschedese Tineke de Silva-Nijkamp, directeur van deze dovenschool.
Het onderwerp ‘dove kinderen’ sprak de studenten aan. Zij organiseerden loterijen, zongen samen kerstliederen in Enschedese winkelcentra, bakten en verkochten wafels, gaven toneelvoorstellingen, of lieten zich voor het goede doel door hun familie sponsoren. Het project werd afgesloten met het aanbieden van een cheque aan Willem Wilmink. Alhoewel Tineke en Willem elkaar niet kenden, verbond de stad Enschede hen met elkaar, alsook een passie voor kinderen. Zo was de verbinding tussen het project en Willem snel gelegd. Niet met Willem zelf, maar met Wobke, zijn vrouw. Zij vond het een goed initiatief. Dus Willem moest mee!
In 2003 is Willem overleden. Deze zomer las ik zijn biografie In de man zit nog een jongen van Elsbeth Etty en begreep waarom toentertijd alle communicatie over de afsluiting van het project via Wobke Wilmink liep. Zij beschermde Willem tegen de boze buitenwereld.
Vrijdags vóór de Kerst was de officiële afsluiting. Wobke bracht Willem met de auto van de Javastraat naar onze school. In een groot praktijklokaal zaten meer dan tweehonderd MBO-studenten vanwege plaatsgebrek op de vloer. Sommigen lagen gezellig dicht tegen elkaar aan, anderen dronken koffie en wisselden ervaringen uit. Een hels kabaal! Ik ontving Willem met Wobke en liep met hen naar het praktijklokaal. Willem was voor deze gelegenheid keurig in pak en met stropdas gekleed. Hij nam meteen plaats op een krukje zodat hij alle studenten op ooghoogte goed kon zien. In zijn hand de dichtbundel Verzamelde liedjes en gedichten. Hij wachtte niet af en opende meteen zijn dichtbundel en las in het Twents het gedicht Heftan tattat voor.
Wat er toen gebeurde zal ik nooit meer vergeten! Binnen drie seconden was het muisjesstil in het praktijklokaal. Alle studenten luisterden naar zijn gedichten, en verplaatsten zich moeiteloos in de inhoud. Een rasverteller! Met zijn gedichten in het Twents dialect wist hij bij studenten hun taalgevoel en hun verbeelding aan te boren. Willems oud-leraar Willem Diener van Het Noordik in Almelo beschreef hem met een citaat van Nietzsche: ‘In jedem Mann ist ein Kind versteckt, das will spielen.’ Het is het kind in Willem dat deze studenten met zijn gedichten in hun hart raakte.
Willem Wilmink gaf van 1961 tot 1978 colleges close reading aan de UvA. Oud-studenten als Henk Spaan en Vic van de Reijt waardeerden zijn leraarschap. Willem nam in zijn colleges een accordeon mee en zong met een licht Twents accent vol overtuiging bekende en nieuwe liedjes waarvan hij de inhoud met zijn studenten besprak. De liedjes gingen over armoede, liefde, verdriet, moord en doodslag; onderwerpen die de MBO-studenten meteen aanspraken.
De weg om MBO-studenten te interesseren voor de Nederlandse taal is het binnenlaten van levende literatuur in het klaslokaal. Geen saaie grammaticalessen, geen taaltoetsen eindeloos voorbereiden of schaduwonderwijs inschakelen. MBO-studenten hebben belangstelling voor schrijvers en dichters, tenminste als je hun ‘gevoel’ weet aan te spreken. Net zoals Willem Wilmink dat deed met zijn gedicht Heftan tattat bij de Enschedese MBO-studenten. De docent brengt reuring in zijn lessen door zich te verplaatsen in de leefwereld van de MBO-student en bij hen een gevoelige snaar te raken. De biografie van Willem Wilmink inspireert de lezer hoe je dat moet doen. Vooral door het zware licht te maken en het alledaagse universeel. Zo wordt taal het favoriete vak van de MBO-student!
Henk Ritzen,
Emeritus lector, docent en onderzoeker.
Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem
