DNM-Online Boeken en beschouwingen

Over de zoektocht naar leiderschap

Beschouwing

Paradoxaal leiderschap, dienend leiderschap, authentiek leiderschap, communitygericht leiderschap, coachend leiderschap, gedeeld leiderschap, waardegedreven leiderschap et cetera. Het aantal typen leiderschap neemt met de dag toe. Is dit een bewijs dat we steeds beter weten wat leiderschap is? Of is het een signaal dat we zoekende zijn? Ik denk het laatste. Een zoektocht naar wat leiderschap is, wie een goed leider is en wat we met leiderschap beogen.

Kijkend naar bovengenoemde kenmerken van leiderschap zien we een set verwijzingen naar houding en attitude. Een gedragsrepertoire dat we graag een leider toedichten. En daarbij is geen enkel woord allesomvattend. Tezamen vormen de kenmerken een beeld van wat ‘goed leven’ heden ten dage zou kunnen zijn. Een verkenning van waarden en normen voor de moderne samenleving die steeds globaler, complexer en multicultureler wordt.

De vraag is waarom we deze waarden en normen toepassen op leiderschap. Verwachten we immers niet van iedere burger authenticiteit, altruïsme en waardegedreven handelen? Het antwoord op die vraag kunnen we vinden als we de kenmerken van leiderschap nu eens anders duiden. Het gaat misschien wel niet (alleen) om een handelingsrepertoire waarover een goed leider dient te beschikken. Het zou ook een set deugden kunnen zijn die de leider door zijn leiderschap dient te realiseren.

Dat is interessant. In deze gedachte gaat het bij leiderschap immers niet meer over de leider die zegt wat je moet doen, niet over de manager die de verlofaanvragen goedkeurt, niet over de directeur die leiding geeft aan individuele professionals. In deze interpretatie is de leider degene die vorm geeft aan de gemeenschap van professionals. Het is de leider die niet alleen zelf coacht, maar ook zorgt dat medewerkers en burgers elkaar coachen. Het is de leider die zich niet alleen bewust is van paradoxen, maar er ook voor zorgt dat paradoxale bewegingen een gezicht hebben en met elkaar verbonden zijn.

Voortredenerend op deze gedachtegang gaat leiderschap niet meer over de kwaliteit en professionaliteit van individuele medewerkers. Leiders begeleiden de professionele groei van de gemeenschappelijkheid. Leiderschap gaat over het lerend maken van een gemeenschap als geheel.

Blijft de vraag waarom deze zoektocht naar de duiding van leiderschap zo hard nodig is. Is dat omdat we niet meer weten hoe we moeten samenleven? Is het omdat de gezagdragers van vroeger, zoals huisartsen, docenten en rechters hun gezag hebben verloren en we niet meer weten naar wie we moeten luisteren? Of komt het doordat we via persoonlijk leiderschap opeens allemaal leiders zijn geworden en verantwoordelijk zijn, al weten we niet goed waarvoor? Zelfs in het waarom zit de zoektocht. En het einde is nog niet in zicht: ook morgen verschijnt er weer een boek met een nieuw soort leiderschap. Ook morgen gaan er weer jonge leidinggevenden op cursus. En ook morgen hebben we weer meer vragen dan antwoorden.

Emmeken van der Heijden
Rector van OMO-Scholengroep Helmond
E.vanderHeijden@omosghelmond.nl

---

Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem

Leave this one empty:

Naam:

E-mailadres:

Don't fill in data here:

Reactie:

Don't put anythin in here: