.jpg)
DNM-Online Boeken en beschouwingen
DNM-Online
Vooruitblik op DNM 6.2
Professionele cultuur
Een paar weken voordat deze nieuwsbrief de lucht inging, verscheen het Inspectierapport De Staat van het Onderwijs 2019. De ruim 200 pagina´s bevatten veel stof tot overdenken, en zoals dat hoort, bevat het Voorwoord - van de hand uiteraard van inspecteur-generaal Monique Vogelzang – de saillantste punten. Het lerend vermogen van scholen, aldus Vogelzang, is gering. Scholen evalueren hun innovaties niet en delen evenmin hun ervaringen, iets dat in sectoren als zorg en tuinbouw een stuk beter is. Trouwens, van innovaties gesproken: de variatie aan nieuwe concepten is – zie het grafiekje hiernaast – enorm toegenomen en dat is mooi, maar, voegt Vogelzang daaraan toe, daarmee is het meteen ook een stuk moeilijker geworden om scholen te vergelijken en aan te sturen aangezien consensus ontbreekt over wat het onderwijs nu echt moet bieden. Daarom pleit de Inspectie voor de gezamenlijke ontwikkeling van ijkpunten. En dan niet alleen voor de redelijk makkelijk meetbare dingen, maar ook voor bijvoorbeeld persoonsvorming. En trouwens ook voor strategisch personeelsbeleid. Want, aldus de Inspectie, ‘hoe wordt de kwaliteit van leraren, schoolleiders en bestuurders gewaarborgd, wie stuurt op het onderwijs van de toekomst, ook in tijden van krimp of tekorten? Daarvoor moeten de verantwoordelijken een visie voor de lange termijn hebben en transparant maken hoe hier aan wordt gewerkt.’
Enfin - alleen al in die eerste paar bladzijden van het rapport formuleert de Inspectie een forse agenda die ons allemaal nog jaren van de straat zal gaan houden. Deels zal het daarbij overigens om begripsverheldering moeten gaan. Bijvoorbeeld wat betreft het begrip ‘ijkpunt’. Want het gebruik van zo’n term maakt dan wel een krachtdadige indruk, maar het is bepaald niet een-twee-drie duidelijk wat je je daarbij precies moet voorstellen, laat staan of die punten echt nodig zijn. Maar deels gaat het natuurlijk wel degelijk om heel wezenlijke vragen waaraan we in DNM geregeld aandacht besteden, zoals die naar de noodzaak van consensus over wat het onderwijs nu echt moet bieden. In de komende DNM – en dan met name de DNM Focus - gaat het echter meer over personeelsbeleid. En dan niet strategisch personeelsbeleid, maar iets dat dichter bij de dagelijkse werkelijkheid ligt: de professionele schoolcultuur. Vanuit drie hoofdthema’s wordt achtereenvolgens ingegaan op ervaringen uit de praktijk, het theoretische kader en de betekenis van hiervan voor het verder uitdiepen van professionele schoolcultuur. Het zijn niet altijd succesverhalen die aan de orde komen. Bijzondere aandacht verdient het groepsinterview met vier schoolleiders die openhartig spreken over hun teleurstellingen. Hun openhartigheid geeft aan hoe belangrijk het is ook aandacht te hebben voor de keerzijde van succesverhalen.
Het daaraan voorafgaande magazinedeel bevat naast een aantal artikelen over uiteenlopende onderwerpen de gebruikelijke rubrieken en op één daarvan willen we graag extra aandacht vestigen: de rubriek Hoe zit het met uw … van Hans van Dijck. Van Dijck gaat dit keer in op de betekenis van moraliteit in het onderwijs. In een tijd waarin het beschimpen van mensen meer en meer een acceptabele vechtstrategie wordt, niet alleen door anonieme figuren op sociale media maar ook door politieke nieuwkomers, is het van belang dat schoolleiders ervoor zorgen dat deze ordinaire moraliteit niet doordringt in onze scholen. Dat kan alleen door de eigen moraliteit te expliciteren in normen en waarden. Die moraliteit inzetten is nog niet zo eenvoudig, maar mag niet uit de weg gegaan worden; ook niet nu het een gevoelig onderwerp is geworden. Moraliteit in school is niet uitsluitend over te laten aan de docent levensbeschouwing, het is een thema voor de hele school tot en met de ouderraad en leerlingenraad. En om terug te keren naar het begin van deze vooruitblik: wat zou nou in dit geval het ijkpunt moeten zijn? Een document dat de normen en waarden expliciteert? Of het feit dat op de school geregeld, formeel en informeel, diepgaand over moraliteit wordt gediscussieerd? Ons lijkt dat laatste. Maar erg hard en meetbaar is dat niet, laat staan dat je op basis van de uitkomsten een school met andere kunt vergelijken.
Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem
