DNM-Online Boeken en beschouwingen
DNM-Online
Wat valt er van Trump te leren?
Redactioneel
Jolanda BotkeHet Focusdeel van de komende DNM (editie 7.4; verschijnt medio december) gaat over de invloed van Covid-19 op het onderwijs. Een belangrijk thema in dat Focusdeel is leiderschap in crisistijd. Wat is een goede leider? Wat doet een goede leider? Daarover schreef NSO-CNA directeur Bart Schipmölder een blog die ik – met zijn toestemming – gebruikte en bewerkte voor dit redactioneel (de originele blog is te vinden op https://www.nso-cna.nl/blogberichten/wat-kunnen-schoolleiders-leren-van-trumps-leiderschap/).
Als experts, adviseurs of onderzoekers het tegenwoordig over goed leiderschap hebben, aldus Schipmölder, dan vallen vaak termen als rechtvaardigheid, eerlijkheid, luisteren, verbinding, reflectie en moreel kompas. Maar kennelijk zijn deze aspecten van leiderschap niet alleszeggend voor de effectiviteit van leiderschap. Want als we kijken naar Trump (op het moment van het schrijven van deze tekst is de strijd tussen Trump en Biden nog in volle gang), dan lijkt hij allerlei uitgangspunten voor leiderschap te schenden en toch is hij ongekend populair. Dat komt volgens Schipmölder omdat hij de situatie goed doorziet en goed weet wat zijn volgers willen. Uit onderzoek van Smith, Haslam en Nielsen (2018) blijken je karakter of acties niet zoveel te maken te hebben met je geschiktheid als leider. Het gaat veel meer om het vermogen om een zinvolle bijdrage te leveren aan de groep, op een manier die aansluit bij de identiteit van de groep. Om het succes van een leider te begrijpen, is het belangrijk de waarden en belangen van je volgers te kennen. Trump komt onmiskenbaar op voor de belangen van zijn achterban. Hij sluit aan bij hun groeiende ongenoegen over thema’s als onveiligheid en de ervaren beperkingen van de traditionele Amerikaanse waarden, zoals de vrijheid van handelen, vrijheid van wapenbezit en vrijheid van gezondheid. Trumps aanhangers vinden het prachtig als hij gaat staan voor ‘hun’ waarden en belangen. En dat hij anderen die niet tot hun groep horen stevig aanpakt. Hij durft het verschil te maken. De polarisatie die zo ontstaat geeft hem een nog duidelijkere positie als leider naar zijn eigen achterban. Hij draagt op deze manier ook bij aan de identiteit van zijn volgers; ze gaan steeds meer zijn taal spreken en zijn gedrag volgen.
Wat kunnen schoolleiders hier nu van leren? Volgens Schipmölder het volgende: wil je als leider effectief zijn, dan is het belangrijk om goed te begrijpen waar je volgers waarde aan toekennen en waar de groep staat in haar ontwikkeling. Als de groep waaraan je leiding geeft zich verder ontwikkelt, moet je als leider jezelf steeds opnieuw uitvinden om aan te blijven sluiten. Dat betekent ook dat je soms het stokje door moet geven aan een ander, die beter past bij de nieuwe opgave, ontwikkeling en identiteit van de groep.
Jolanda Botke
Redacteur DNM
jolanda.botke@pelikaanadvies.nl
Smith, P., Haslam, S. A., & Nielsen, J. F. (2018). In Search of Identity Leadership: An ethnographic study of emergent influence in an interorganizational R&D team. Organization Studies, 39(10), 1425-1447.
Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem
Aart Brezet - 10 november 2020
Als je als leider zegt wat je volgers willen horen, dan ben je geen leider, maar zelf een volger. De kunst van het leiderschap is dat mensen krijgen wat ze nodig hebben en dat is niet altijd wat ze vragen. Als je iets van Trump kan leren, is hoe krachtig je boodschap is als je er zelf in geloofd. Alleen is het dan wel belangrijk dat je geloof gebaseerd is op realiteitszin, want anders ben je als de keizer uit het sprookje die naakt over straat loopt.
Jo Hanssen - 12 november 2020
Helemaal eens met Aart. Waar zijn alle mooie aspecten van het schoolleiderschap gebleven als we Trump als voorbeeld nemen? The president’s efforts to discredit with false claims both the election results and the incoming Biden administration is in many ways the culmination of four years of stocking the government with pliant appointees while undermining the credibility of other institutions in American life, including intelligence agencies, law enforcement authorities, the news media, technology companies, the federal government more broadly and now election officials in states across four time zones. Throughout his presidency, Trump has tried to condition much of the American public not to believe anyone other than him, with evident success. Although the evidence shows there was no widespread conspiracy to steal the election in multiple states that Trump has invented, at least one poll showed that many supporters accept his claims. Seventy percent of Republicans surveyed by Politico and Morning Consult said they did not believe the election was free and fair. “What we have seen in the last week from the president more closely resembles the tactics of the kind of authoritarian leaders we follow,” said Michael J. Abramowitz, the president of Freedom House, a nonprofit organization that tracks democracy around the world. “I never would have imagined seeing something like this in America.” Bron: The New York Times Fighting Election Results, Trump Employs a New Weapon: The Government Peter Baker and Lara Jakes Wed, November 11, 2020, 9:13 AM AST